Uczucie pełności po posiłku – co może być przyczyną?

Uczucie pełności, czyli nieprzyjemne uczucie zalegania pokarmu w żołądku, jest jednym z objawów dyspepsji1. Po zjedzeniu posiłku możemy czuć się przez to ociężali, co pogarsza nasze samopoczucie i wpływa na ogólne funkcjonowanie. Jak zlikwidować uczucie pełności, stosując domowe sposoby? Czy ciągłe uczucie pełności w brzuchu wymaga konsultacji lekarskiej? Odpowiadamy!

Uczucie pełności – co oznacza?

Ucisk w nadbrzuszu i uczucie pełności to najczęstsze objawy zgłaszane przez pacjentów z dyspepsją. Termin dyspepsja dosłownie oznacza „złe trawienie”. Wyróżnia się trzy rodzaje dyspepsji²:

• niezdiagnozowaną – rozpoznawana jest u pacjentów, którzy zgłaszają się do lekarza z typowymi dolegliwościami trawiennymi, a nie byli wcześniej diagnozowani,
• organiczną – związana jest z występowaniem rozpoznanych zmian w przewodzie pokarmowym, które przyczyniają się do występowania objawów dyspepsji,
• czynnościową – w jej przypadku nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości w zakresie przewodu pokarmowego.

Dyspepsja występuje bardzo często i może dotyczyć od 10 do nawet 30% populacji¹.

Przyczyny występowania uczucia pełności

Skąd bierze się uczucie pełności w brzuchu? To zależy od tego, czy mamy do czynienia z dyspepsją organiczną czy czynnościową. W przypadku tej drugiej przyczyny nie zostały dokładnie wyjaśnione, natomiast wystąpienie pierwszej powodują zmiany organiczne w górnym odcinku przewodu pokarmowego³.

Możliwe przyczyny dyspepsji organicznej to^1,3:

• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy,
• choroba refluksowa przełyku,
• nowotwory przełyku i żołądka,
• przewlekłe zapalenie trzustki i dróg żółciowych,
• choroby trzustki,
• nowotwór, np. rak żołądka,
• przyjmowanie niektórych leków (NLPZ, przeciwreumatyczne, kortykosteroidy, bisfosfoniany, żelazo, teofilina, niektóre antybiotyki).

Znalezienie przyczyny dyspepsji i uczucia pełności zarazem najczęściej umożliwia endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego (gastroskopia), która jest podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku tej choroby¹.

Uczucie pełności i objawy towarzyszące

Jak już wiadomo, ucisk i uczucie pełności w żołądku po posiłku to objawy dyspepsji. Oprócz nich może występować jeszcze wiele innych objawów ze strony układu pokarmowego. Do najczęstszych należą¹:

• wczesne uczucie sytości – pojawia się niedługo po rozpoczęciu posiłku, jest nieadekwatne do ilości pochłoniętego jedzenia i uniemożliwia dalszą konsumpcję,
• ból lub pieczenie w górnej partii brzucha (nad pępkiem) odczuwane jako uczucie gorąca,
• uciążliwe, nawracające odbijania,
• nudności i wymioty bez wykrywalnej przyczyny,
• odbijanie się treścią pokarmową (regurgitacja),
• ponowne przeżuwanie cofniętego podczas regurgitacji pokarmu (ruminacja).

Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że nie ma jednego objawu, który byłby charakterystyczny dla dyspepsji i występowałby u wszystkich chorych. U każdego dyspepsja może mieć zupełnie inny przebieg¹.

Uczucie pełności – jak sobie z nim radzić?

Jeśli to możliwe, uczucie pełności w górnej części brzucha będące objawem dyspepsji leczy się przyczynowo, czyli skupiając się na wyeliminowaniu źródła dolegliwości. W przeciwnym razie stosuje się leczenie objawowe, którego skuteczność bywa różna².

Najważniejsze zalecenia dla osób odczuwających wczesne uczucie pełności po posiłku to¹:

• modyfikacja stylu życia i sposobu odżywiania,
• unikanie pokarmów i napojów nasilających przykre objawy,
• jedzenie często, ale w niewielkich ilościach,
• zaprzestanie palenia tytoniu,
• stosowanie ziół (np. mięty, dziurawca, siemienia lnianego),
• psychoterapia (jeśli dyspepsja występuje na tle nerwowym).

Gdy mamy do czynienia z poposiłkową postacią dyspepsji czynnościowej przebiegającą z zaburzeniami czynności motorycznej żołądka i dwunastnicy, lekarz może przepisać lek na uczucie pełności w żołądku (np. z grupy leków prokinetycznych)³.

Bibliografia:

1. Marlicz K., Fyderek K., Dyspepsja (niestrawność) – objawy, leki i dieta, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021.
2. Waśko-Czopnik D., Dyspepsja czynnościowa, Medycyna po Dyplomie 2011(20); 4(181): 83-87.
3. Bartnik W., Dyspepsja — co nowego na Kongresie Digestive Disease Week w Chicago w 2011 roku?, Gastroenterologia Kliniczna, 2011, tom 3, nr 3, 99–105.