Trądzik to problem, który w pewnym momencie naszego życia dotyczy prawie każdego z nas. Poza tym, że trądzik powoduje fizyczny dyskomfort, wpływa on również na naszą sferę psychiczną. W skrajnych przypadkach może powodować wycofywanie się z życia towarzyskiego, zaniedbywanie swoich obowiązków i stany depresyjne.
Wszystko to wskazuje, jak ważna jest właściwa pielęgnacja cery trądzikowej, zapobieganie ciężkim postaciom trądziku oraz szybkie leczenie już istniejących zmian.
Jak powstają pryszcze?
Wykwity trądzikowe, potocznie nazywane pryszczami powstają, gdy mieszki włosowe skóry zostają zablokowane przed nadmiar nagromadzonego łoju skórnego i zainfekowane przez patogeny.
Bezpośrednią przyczyną pojawienia się trądziku jest:
– nadmierne wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe (pory skóry) lub nieprawidłowy skład łoju skórnego
– zaburzenia rogowacenia ujść mieszków włosowych
– nieprawidłowy skład flory bakteryjnej
W zależności od stopnia zaawansowania, wyróżniamy kilka rodzajów trądziku.
Trądzik zaskórnikowy
Początkowych zmian nie możemy dostrzec gołym okiem – to tzw. mikrozaskórniki, które w następnej fazie rozwijają się w trądzik zaskórnikowy, tworzący zaskórniki otwarte lub zamknięte.
Zaskórniki otwarte widzimy w postaci nieestetycznych czarnych kropek. Ich czarny kolor nie jest, jak się to mylnie sądzi, brudem lecz wynikiem utlenienia czopu blokującego ujście mieszka włosowatego.
Zaskórniki zamknięte to z kolei widoczne na skórze drobne, białe grudki, które powstają, gdy ujście mieszka włosowatego pozostaje zamknięte.
Trądzik zaskórnikowy najczęściej lokalizuje się w okolicy czoła, nosa, policzków i brody – tam, gdzie znajdują się największe skupiska gruczołów łojowych. Trądzik ten może nasilać się pod wpływem zmian hormonalnych a także w wyniku stosowania nieodpowiednich, zatykających pory kosmetyków (komedogennych).
Trądzik ten jest łatwy do leczenia – wystarczy właściwa pielęgnacja.
Trądzik grudkowo-krostkowy
W tej postaci trądziku obecne są krosty (wypełnione ropą, mogą pozostawić blizny) oraz grudki (pozbawione treści ropnej, ustępujące bez pozostawienia blizny). Ta postać trądziku wymaga leczenia dermatologicznego.
Trądzik ropowiczy
Ciężka postać trądziku, w której obecne są guzki, cysty i przetoki. Bolesne, duże, wypełnione ropą zmiany zapalne ustępując pozostawiają nieestetyczne blizny i trwałe przebarwienia (hiperpigmentacja).
Trądzik ropowiczy jest trudny do leczenia i wymaga długotrwałego leczenia dermatologicznego.
Kogo dotyka trądzik?
Trądzik najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania, ma umiarkowane nasilenie i trwa kilka lat. Niestety w niektórych przypadkach może utrzymywać się znacznie dłużej i mieć znacznie cięższą postać. Nieliczni szczęśliwcy w ogóle nie przechodzą typowego trądziku, ale równie dobrze może on po raz pierwszy pojawić się w wieku 30 – 40 lat.
Jakie czynniki nasilają trądzik?
Największe znaczenie decydujące o pojawieniu się trądziku odgrywają nasze skłonności genetyczne, w dalszej kolejności takie czynniki jak:
• zmiany hormonalne (okres dojrzewania, cykl hormonalny, zaburzenia hormonalne)
• błędy w pielęgnacji i stosowanie nieodpowiednich kosmetyków
• samodzielne wyciskanie pryszczy
• przyjmowanie niektórych leków (np. kortykosteroidy)
• stres
• dieta – jest to kwestia indywidualna, nie udowodniono bowiem bezpośredniego wpływu diety na trądzik
Kiedy należy leczyć trądzik?
Leczenie powinno rozpocząć się natychmiast po dostrzeżeniu zmian trądzikowych, niezależnie, czy ma się lat osiem, czy osiemdziesiąt. Nie wolno czekać, aż sam minie – trądzik trzeba leczyć!
Jak wyleczyć trądzik?
Niestety nie istnieje jeden złoty środek, idealny dla wszystkich. Wybór sposobu leczenia trądziku zależy od wieku i płci danej osoby, rodzaju trądziku oraz innych objawów.
Leczenie trądziku zazwyczaj polega na przyjmowaniu przepisanych przez lekarza farmaceutyków oraz odpowiedniej pielęgnacji.
Celem leczenia trądziku jest:
• ograniczenie nadmiernego łojotoku skóry
• regulacja rogowacenia skóry
• zahamowanie rozwoju stanów bakteryjnych i zapalnych
W ciężkich postaciach trądziku leczenie jest długotrwałe i nieprędko uzyskamy trwały efekt – powrót do zdrowia może trwać nawet wiele miesięcy. Warto więc postawić na profesjonalistę, który zadba o najwyższą jakość leczenia i dobry kontakt z pacjentem.
Leczenie trądziku jest złożone, leki które otrzymujemy od lekarza różnią się mechanizmem działania i uzupełniają wzajemnie swoje właściwości.
Leki do stosowania miejscowego powinny być stosowane na całą powierzchnię skóry, a nie tylko na pojedyncze zmiany – pamiętajmy, że mikrozaskórniki – pierwsze patologiczne zmiany zapalne – są niewidoczne gołym okiem.
Co zrobić gdy leczenie trądziku pogarsza stan skóry?
Na początku leczenia może pojawić się znaczne podrażnienie lub przesuszenie skóry, a także gwałtowny wysyp nowych zmian zapalnych.
W żadnym wypadku nie należy jednak przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem! Pojawienie się pryszczy może być bowiem spowodowane rozwojem już istniejących wcześniej mikrozaskórników.
Jeśli chodzi o nadmierne przesuszenie skory i jej podrażnienie, lekarz może zalecić zmniejszenie dawki i częstotliwości leku oraz uzupełnić terapię o kosmetyki nawilżające.
Leki stosowane przy trądziku
Leki przeznaczone do leczenia trądziku stosowane są zarówno w leczeniu miejscowym jak i w terapii ogólnej.
W leczeniu miejscowym najczęściej stosuje się:
• Kwas azelainowy – trądzik zaskórnikowy, łagodne postacie trądziku grudkowo – krostkowego
• Retinoidy (tretynoina) – trądzik zaskórnikowy
• Nadtlenek benzolu – trądzik zaskórnikowy, łagodne postacie trądzika grudkowo-krostkowego
• Antybiotyki – trądzik grudkowo – krostkowy, stany zapalne
Leki stosowane w terapii ogólnej:
• Antybiotyki – trądzik grudkowo-krostkowy z silnym stanem zapalnym
• Retinoidy (izotretynoina) – bardzo silny lek, stosowany w ciężkich postaciach trądziku. Zmniejsza wydzielanie łoju, działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie
• Terapia hormonalna – konieczna gdy przyczyną trądziku są zaburzenia hormonalne
Po zaleczeniu zmian trądzikowych lekarz może zalecić kontynuowanie terapii podtrzymującej.
